Anayasa'da 20 yaşını dolduran, bedenen ve ruhen sağlıklı olan tüm erkeklerin askere gitmesi zorunlu kılınmıştır. Askere gitme ilk ve son yoklamadan sonra gerçekleştirilmektedir. İlk yoklamada genellikle kimlik bilgisi doğrulanması, son yoklamada da kişinin sağlık işlemleri yapılmaktadır.

Yapılan yoklamadan sonra, 111 sayılı Askerlik ve Askere Alma Kanunu 36. Maddesinde açık şekilde ifade edilen durumdaki kişiler askerlikten muaf sayılır.

KİMLER ASKERLİKTEN MUAF TUTULUR?

Kanuna göre askerlikten muaf tutulan kişiler şunlardır:

- Bedenen askere alınacağı yaş itibariyle gerekli sağlık testlerinden geçmesinin ardından gelişmediği ve yetersiz kaldığı açıkça belli olanlar askerlikten muaf sayılmaktadır.

- Uzun süreli tedavi gerektiren ( kanser gibi ) hastalıklara sahip olan kişiler, bu durumlarını tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alacakları bir rapor ile belgelemeleri durumunda iyileşene kadar askerlikten muaf sayılırlar.

- Askerlik yaşı geldiği halde devam eden bir adli soruşturması ya da kovuşturması olanlar veya hüküm giymiş mahkumlar, mahkumiyetleri sona erene kadar askerlikten muaf tutulurlar.

- Her türlü yurt içinde veya dışında öğrenimleri devam eden öğrenciler eğitimleri süresince askerlikten muaf sayılmaktadırlar. Ancak bu sınır 29 yaşına kadardır.

 - Her türlü görevde olan devlet memurları, göreve başladıkları zaman itibariyle askerlikle yükümlü olsalar dahi, adaylık süresi zarfında talep etmeleri durumunda askerlik hizmetinden muaf sayılırlar.

- Yabancı ülkelerde olup, oturma ve çalışma iznine sahip olanlar bu durumlarını belgeledikleri takdirde 38 yaşına kadar askerlik hizmetinden muaf sayılırlar. Ancak bu durumda her 2 senede bir isteklerini yinelemeleri gerekmektedir.

- Konjetinal, yani doğum öncesi süreçte ya da bir hastalıktan dolayı yetersiz beslenmeden dolayı aşırı derecede beden geriliği, 1111 sayılı kanunla belirlenmiş boy-kilo standardının en alt kademesindeki değerden 21 kg ve daha fazla eksiği olanlar ya da en üst sınırından 30 kg fazlası olanlar; 20 yaşını doldurduğu halde boyu 150 cm’ den kısa olanlar askerlik hizmetinden tamamen muaf tutulur.

- 148 kg ve bu kilodan daha fazla olan kişiler her sene kontrole girme şartı ile bu kiloda oldukları süre zarfınca askerlikten muaf sayılmaktadırlar. 41 yaşından sonra ise tamamen askerlik hizmetinden muaf olurlar.